ដំណាក់កាលដែលប្រជាជនកម្ពុជាបានឆ្លងកាត់ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម
ដោយ សូ វិទូ
នេះគឺជាគំនូសរស័សទាំង៦សន្លឺក ដែលបង្ហាញពីដំណាក់កាលប្រជាជនកម្ពុជាបានឆ្លងកាត់ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម។
ផែនទីកម្ពុជាសម័យខ្មែរក្រហម ៖ផែនទីនេះ មិនបានបង្ហាញភូមិសាស្ត្រកម្ពុជា ដូចផែនទីទូទៅឡើយ។ ប៉ុន្តែផែនទីនេះ បានបង្ហាញពីចំណុចរបត់របស់ប្រជាជនថ្មី ដែលត្រូវជម្លៀសដោយបង្ខំចេញពីទីក្រុង ហើយត្រូវរស់តាមសហករណ៍ នៅក្នុងតំបន់ដាច់ស្រយាលនានា ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ តើប្រជាជនថ្មីត្រូវធ្វើអ្វីខ្លះ នៅកន្លែងថ្មីនោះ? មនុស្សម្នាក់ៗសុទ្ធតែមានរឿងរ៉ាវផ្ទាល់ខ្លួន ប៉ុន្តែខ្មែរក្រហមបានធ្វើឲ្យមនសុ្សគ្រប់គ្នា សឹងតែមិនមែនជាខ្លួនឯង។ ការមិនទទួលបានរបបអាហារគ្រប់គ្រាន់ ការធ្វើការហួសកម្លាំង ការបំបិទសិទ្ធិសេរីភាព ការមិនគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ភាពភ័យខ្លាចដោយសារការសម្លាប់រង្គាល នោះគឺជាអ្វីដែលប្រជាជនកម្ពុជាបានឆ្លងកាត់ ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម។ កំណត់ចំនាំ៖ ផែនទីនេះ គឺគូសយោងតាមផែនទីភូមិភាគនិងតំបន់ ក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យឆ្នាំ១៩៧៦ ចេញផ្សាយដោយក្រសួងសិក្សាធិការកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ដែលស្រាវជ្រាវបានដោយមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។
«ការដួលរលំនៃទីក្រុងភ្នំពេញ»៖ នៅក្នុងចំណោមមនុស្សដ៏ច្រើនកកកុញ ពោរពេញដោយឥវ៉ាន់សំពីងសំពោង ដែលកំពុងធ្វើដំណើរចាកចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញ អ្នកប្រហែលជាសង្កេតឃើញរូបមនុស្សស្រីម្នាក់ ងាកត្រលប់មើលក្រោយ។ នោះគឺជាការងាកក្រោយ ដោយអារម្មណ៍អាឡោះអាល័យពីកន្លែងធ្លាប់រស់នៅ និងអារម្មណ៍ចំពោះការចាកចេញដោយស្រពិចស្រពិល។ កំណត់ចំនាំ៖ គំនូសបែបរហ័សនេះ ពឹងផ្អែកលើរូបថតទិដ្ឋភាពនៃការដួលរលំទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលថតដោយអ្នកថតរូបជនជាតិបារាំងឈ្មោះ Roland Neveu។
ទៅកាន់ទីជនបទ៖ ខ្មែរក្រហមបានផ្តោតសំខាន់ក្នុងការសាងសង់ប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ត ដើម្បីសម្រេចបានគោលដៅកសិកម្ម ផលិតបានស្រូវ៣តោនក្នុងមួយហិកតា។ មនុស្សជាច្រើនបានស្លាប់ដោយសារការធ្វើការហួសកម្លាំង នៅក្នុងគម្រោងសាងសង់ទំនប់ជាច្រើននៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ កំណត់ចំនាំ៖ គំនូសបែបរហ័សនេះ ពឹងផ្អែកលើរូបថតទិដ្ឋភាពនានានៃការសាងសង់ទំនប់នាសម័យខ្មែរក្រហម ដែលស្រាវជ្រាវបានដោយមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។
នរកលោកិយ ៖ ចាប់ពីរូប «នរកលោកិយ» នេះទៅ តួអង្គក្នុងគំនូសបែបរហ័សនេះ លែងមានអត្តសញ្ញាណទៀតហើយ។ ប្រជាជនគឺជាកម្មសិទ្ធិរបស់អង្គការ។ ក្រៅពីបំពេញគោលដៅកសិកម្មដែលអង្គការថ្នាក់លើបានដាក់ឲ្យ ប្រជាជនត្រូវតែគោរពតាមមនោគមវិជ្ជារបស់អង្គការ។ អ្នកគ្មានសិទ្ធិបញ្ចេញមតិយោបល់ ហើយនៅពេលដែលអ្នកបានធ្វើខុស អ្នកត្រូវតែធ្វើការស្ម័យតិទៀន ឬទទួលការរៀនសូត្រឡើងវិញ។ កំណត់ចំនាំ៖ គំនូសវាសនេះ ពឹងផ្អែកលើរូបថតទិដ្ឋភាពសមាជមួយរបស់ខ្មែរក្រហម ដែលស្រាវជ្រាវបានដោយមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។
វាលពិឃាដ៖ នៅពេលដែលនិយាយអំពីការសម្លាប់រង្គាលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គេតែងឃើញរូបគំនរនៃឆ្អឹង លលាដ៍ក្បាល។ សិល្បករនៃគំនូសបែបរហ័សនេះ បានប្រើរបៀបមួយផ្សេងទៀតមកបង្ហាញពីសេចក្តីស្លាប់ តាមរយៈរូបរណ្តៅកប់សពរួមដ៏ច្រើនដាច់កន្ទុយភ្នែកនេះ ព្រោះរណ្តៅទាំងនេះ គឺជាកន្លែងដែលការសម្លាប់បានប្រព្រឹត្តឡើង។ នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា មានរណ្តៅកប់សពរួមជិត ២០ ០០០កន្លែង នេះបើតាមការរកឃើញដោយមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។
ភ្ជាប់អតីតកាលទៅអនាគតកាលោះ ទំព័រថ្មីនៃប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាបានចាប់ផ្តើម។ យើងឃើញអ្នកដែលនៅរស់រានមានជីវិតពីរបបនេះ បានត្រលប់មកមើលនូវអ្វីដែលបានកើតឡើងក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម។ មានរូបថតជាច្រើនសន្លឹកនៃមុខមនុស្សដែលត្រូវបានសម្លាប់នៅឯមន្ទីរស-២១ ប៉ុន្តែអ្នកខ្លះមិនមានមុខមាត់នោះទេ ដោយសារការបាត់បង់អត្តសញ្ញាណ។ អ្នកខ្លះត្រូវបានគេស្គាល់ រីឯអ្នកខ្លះទៀតមិនត្រូវបានគេស្គាល់។ ខណៈម្តាយមើលទៅអតីតកាល កូនបានងាកមុខមកមើលអនាគតកាល ដែលតំណាងពីសារៈសំខាន់របស់យុវជនជំនាន់ក្រោយ ចាំបាច់ត្រូវសិក្សាអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រ ដើម្បីអាចបន្តអនាគតកាលដ៏ប្រសើរមួយ។
កម្រងរូបភាពថ្មីៗ
មន្ទីរសន្តិសុខវត្តបារាយណ៍ជាន់ដ...
ទ្រី សុជាតា
វត្តបារាយណ៍ជាន់ដែក ស្ថិតនៅភូមិត្រស់ ឃុំបល្ល័ង្ក ស្រុកបារាយណ៍ ខេត្តកំពង់ធំ។ នៅ...
វត្តសុរភី
តាន់ សុមេធា
វត្តសុរភី ឬវត្តកកោះ គឺជាទីតាំងពិឃាតមួយក្នុងចំណោមទីតាំងពីរដែលមានការសម...
វត្តស្ងូនពេជ្រ៖ មន្ទីរសន្តិសុខ...
ផេង សុភានាថ
វត្តស្ងួនមានទីតាំងនៅឃុំកន្ទោក ស្រុកអង្គស្នួល ខេត្តកណ្តាល ត្រូវបានស្គាល់ថ...